రూపాయి విలువ పతనం - సందేహాలు- సందేశాలు

డాలర్ విలువ రూపాయి 90 రూపాయల మార్క్‌ను దాటి చరిత్రలో ఎన్నడూ చూడని స్థాయికి క్షీణించడం దేశ ఆర్థిక చరిత్రలో ఒక కీలక మలుపుగా నిలిచింది. కేవలం ఫారెక్స్ మార్కెట్‌లోని సాంకేతిక ఊగిసలాట కాదు ఇది; భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ ఆరోగ్యం, దాని భవిష్యత్ దిశ, గ్లోబల్ మార్కెట్లలో భారత్ స్థానం, దేశపు ద్రవ్యపరమైన బలస్థితిపై తీవ్రమైన ప్రశ్నలు లేవనెత్తిన సంఘటన. ఒక డాలర్‌కు 90 రూపాయలు అనే ఈ గణాంకం అంకెల సమాహారం మాత్రమే కాదు ఇది నేరుగా ప్రజల దైనందిన జీవితం, ప్రభుత్వ ఆర్థిక ప్రణాళికలు, పరిశ్రమల వ్యూహాలు, అంతర్జాతీయ సంబంధాలు అన్నింటినీ ప్రభావితం చేసే ఆర్థిక గుర్తు.

రూపాయి ఎందుకు ఇంతగా పడిపోయింది?

ఈ ప్రశ్నకు తక్షణ కారణాలు, మధ్యకాల కారణాలు, దీర్ఘకాల నిర్మాణాత్మక కారణాలు అన్న మూడు స్థాయిల్లో సమాధానాలు ఉన్నాయి.

మొదటగా, అమెరికా డాలర్ బలపడటం ప్రధాన కారణాల్లో ఒకటి. అమెరికా ఫెడరల్ రిజర్వ్ వడ్డీ రేట్లను ఉన్నత స్థాయిలో కొనసాగించడంతో గ్లోబల్ పెట్టుబడులు తిరిగి US బాండ్‌లకు, డాలర్ ఆస్తులకు ప్రవహించాయి. ప్రపంచ పెట్టుబడి ప్రవాహాల దిశ మారినప్పుడు భారత మార్కెట్లు దాని ప్రభావం తప్పించుకోలేవు. 2025లో విదేశీ పెట్టుబడిదారులు భారత స్టాక్ మార్కెట్ నుంచి బిలియన్ల డాలర్లను ఉపసంహరించుకున్నారు. ఒకప్పుడు వృద్ధిచెందిన ఆసియా మార్కెట్లకు వచ్చే డబ్బు ఇప్పుడు అమెరికా మార్కెట్‌కి తిరిగి ప్రవహించడం వల్ల రూపాయి డిమాండ్ తగ్గి, క్రమంగా విలువ క్షీణించింది.

కేవలం పెట్టుబడులే కాదు, భారతదేశం దిగుమతులపై అధికంగా ఆధారపడటం రూపాయిని మరింత ప్రమాదంలోకి నెడుతోంది. క్రూడాయిల్, ఎలక్ట్రానిక్స్, సెమీకండక్టర్లు, బంగారం, యంత్రాంగం—ఇవన్నీ డాలర్ ఆధారంపై ఆధారపడిన దిగుమతులు. అంతర్జాతీయ మార్కెట్‌లో చమురు ధర కొంచెం పెరిగినా భారత విదేశీ మారకాన్ని భారీగా శోషిస్తుంది. క్రూడాయిల్ ధర పెరిగిన ప్రతీసారి రూపాయి విలువ క్షీణించిన చరిత్ర అందరికీ తెలిసిందే. భారత కరెంట్ ఖాతా లోటు (CAD) పెరగడం కూడా అదే కారణం. దిగుమతుల ఖర్చు పెరుగుతున్నా ఎగుమతుల వృద్ధి అంతగా లేదు. ఫలితంగా డాలర్లకు డిమాండ్ అధికం, రూపాయిపై ప్రభావం తీవ్రమైంది.

అంతేకాదు, అంతర్జాతీయ రాజకీయ పరిణామాలు కూడా రూపాయి పతనానికి తమ వాటాను ఇచ్చాయి. ప్రధాన ఆర్థిక బ్లాక్‌లు, ముఖ్యంగా అమెరికా, యూరోపియన్ యూనియన్ భారత ఉత్పత్తులపై ఇటీవల పెంచిన సుంకాలు, వాణిజ్య అడ్డంకులు భారత ఎగుమతుల ఆకర్షణను తగ్గించాయి. భారత ఐటీ రంగం, ఫార్మా రంగం, ఆటోమొబైల్ ఉప భాగాల పరిశ్రమ వంటి రంగాలు డాలర్ ఆధారిత ఆదాయాన్ని పొందుతున్నప్పటికీ, అవి కూడా కొత్త నియంత్రణల మధ్య ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నాయి.

దేశీయ ద్రవ్యోల్బణం కూడా మరో కీలక అంశం. ఆహారధరలు, ఇంధన ధరలు, తాత్కాలిక సరఫరా లోపాలు కలగలిపి ద్రవ్యోల్బణాన్ని క్రమంగా పెంచాయి. ద్రవ్యోల్బణం పెరిగితే దేశీయ కరెన్సీ యొక్క నిజమైన విలువ తగ్గుతుంది. ప్రజల కొనుగోలు శక్తి దెబ్బతింటుంది. పెట్టుబడిదారులు సురక్షిత ఆస్తులకు వెళ్లడం ప్రారంభిస్తారు. ఇదంతా జరుగుతుండగా రూపాయి రక్షణకు RBI చేయగలిగింది అంతే — విదేశీ మారక మార్కెట్‌లో జోక్యం, రిజర్వుల వినియోగం, డాలర్ అమ్మకం. కానీ రిజర్వులు కూడా పరిమితమే. అవి ఎక్కువగా వినియోగిస్తే దేశం ప్రమాదంలోకి వెళుతుంది. తక్కువగా వినియోగిస్తే మార్కెట్లు ఆందోళనకు గురవుతాయి. ఈ సున్నిత సమతుల్యతను RBI నిర్వహించడం సవాలుగా మారింది.

ఇక రూపాయి పతనం వల్ల దేశానికి కలిగే ప్రభావాన్ని అర్థం చేసుకోవాలి. మొదటగా, దిగుమతి వస్తువులు ఖరీదు పెరుగుతాయి. పెట్రోల్, డీజిల్, వంటగ్యాస్, మొబైల్‌ఫోన్లు, ల్యాప్‌టాప్‌లు, మెడికల్ పరికరాలు — ఇవన్నీ నేరుగా ప్రభావితమవుతాయి. ప్రజల నిత్యజీవన వ్యయం పెరుగుతుంది. కంపెనీల తయారీ వ్యయాలు పెరుగుతాయి. కొన్ని రంగాలు ధరల పెంపు తట్టుకోలేక ఉత్పత్తిని తగ్గిస్తాయి. విదేశీ కరెన్సీ రుణాలు తీసుకున్న కంపెనీలకు తిరిగి చెల్లించే ఖర్చు భారీగా పెరుగుతుంది. ఇదంతా ఆర్థిక వ్యవస్థను మరింత కుంగదీస్తుంది.

అవును, రూపాయి క్షీణతకు కొన్ని మేలు కూడా ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా ఎగుమతి పరిశ్రమలు. ఐటీ, ఫార్మా, టెక్స్‌టైల్, డైమండ్ పాలిషింగ్ రంగాలు డాలర్ ఆదాయంతో లాభాన్ని చూస్తాయి. విదేశాల్లో పనిచేసే భారతీయులు పంపే రిమిటెన్సులు కూడా ఎక్కువ రూపాయిలుగా లభిస్తాయి. కానీ ఇవన్నీ దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో చిన్న భాగమే. ఎక్కువ శాతం రంగాలకు దిగుమతి ఖర్చు పెరగడం వల్ల నష్టమే అధికం.

ఇప్పుడు అసలు ప్రశ్న - రూపాయి విలువను ఎలా నిలబెట్టాలి?

మొదటగా, భారతదేశం తన దిగుమతి నిర్మాణాన్ని మార్చుకోవాలి. చమురు దిగుమతులపై ఆధారాన్ని తగ్గించడానికి పునరుత్పాదక శక్తి రంగంలో వేగంగా పెట్టుబడులు పెట్టాలి. ఎలక్ట్రానిక్స్, చిప్ మాన్యుఫ్యాక్చరింగ్, డిఫెన్స్ ఉపకరణాల వంటి రంగాల్లో देशీయ తయారీని విస్తరించాలి.

రెండవది, ఎగుమతుల రంగాన్ని బలోపేతం చేయాలి. పోర్టులు, రవాణా మార్గాలు, సరఫరా గొలుసు, లాజిస్టిక్స్ వ్యవస్థలను ఆధునికీకరించాలి. ఇతర దేశాలతో ఉచిత వాణిజ్య ఒప్పందాలను వేగవంతం చేయాలి. భారత ఉత్పత్తులకు ప్రపంచ మార్కెటుల్లో కొత్త అవకాశాలు సృష్టించాలి.

మూడవది, విదేశీ పెట్టుబడిదారులకు అనుకూల వాతావరణం కల్పించాలి. అనిశ్చితి ఉన్న విధానాలను సవరించాలి. పన్ను నియంత్రణలను స్పష్టంగా, స్థిరంగా ఉంచాలి. పెట్టుబడిదారుల విశ్వాసం పెరిగితే డాలర్ ప్రవాహం అధికమవుతుంది.

నాలుగవది, ప్రభుత్వం తన ఆర్థిక క్రమశిక్షణను కఠినంగా పాటించాలి. అధిక లోటు ఖర్చు, అధిక రుణాలు, అనవసర సబ్సిడీలు రూపాయి విలువను మరింత దెబ్బతీసే అవకాశం ఉంది.

ఐదవది, RBI మరింత ప్రొఫెషనల్ విధానంతో ఫారెక్స్ మార్కెట్‌ను నిర్వహించాలి. రిజర్వులను సమర్థంగా ఉపయోగిస్తూ, అవసరమైనప్పుడు విదేశీ మారక జోక్యంతో సున్నితంగా పరిస్థితిని నియంత్రించాలి.

చివరిగా, ఆర్థిక సంస్కరణలు, పారదర్శక పాలన, స్థిరమైన ఆర్థిక వ్యూహం ఇవే రూపాయికి దీర్ఘకాల బలం ఇవ్వగల మూలాధారాలు.

ఈ రోజు 90 రూపాయల మార్క్‌ను దాటిన రూపాయి రేపు 92, 95 తదితర కొత్త దిగువల వైపు సాగకుండా నిరోధించాలంటే భారతదేశం దీర్ఘకాలిక ఆర్థిక లక్ష్యాలను ఒకే దిశగా లాగే సమగ్ర ప్రణాళిక అవసరం. తాత్కాలిక జోక్యాలు ఈ సంక్షోభాన్ని నిలిపివేయవచ్చు కానీ పూర్తిగా పరిష్కరించలేవు. రూపాయి రక్షణ అంటే భారత ఆర్థిక వ్యవస్థను మొత్తం బలోపేతం చేయడమే.

భవిష్యత్‌లో రూపాయి మళ్లీ బలోపేతం కావాలంటే, ఈసారి హెచ్చరికను దేశం మరింత గంభీరంగా తీసుకోవాలి.