భారత్ చేరుకున్న రష్యా అధ్యక్షుడు పుతిన్
రష్యా అధ్యక్షుడు వ్లాదిమిర్ పుతిన్ రెండు రోజుల పర్యటన కోసం గురువారం సాయంత్రం న్యూఢిల్లీకి చేరుకున్నారు. ప్రస్తుతం ప్రపంచ రాజకీయాల్లో వేగంగా మార్పులు వస్తున్నప్పటికీ, దాదాపు ఎనిమిది దశాబ్దాలుగా చెక్కుచెదరకుండా ఉన్న భారత్-రష్యా భాగస్వామ్యాన్ని మరింత బలోపేతం చేయడమే ఈ పర్యటన ప్రధాన లక్ష్యం. పుతిన్ విమానం ఢిల్లీ ఎయిర్ఫోర్స్ స్టేషన్లో దిగగానే, ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ స్వయంగా వెళ్లి ఆయనకు సాదర స్వాగతం పలికారు. రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధం మొదలైన తర్వాత పుతిన్ భారత్కు రావడం ఇదే మొదటిసారి కావడం, అలాగే భారత్-అమెరికా సంబంధాలు ఒడిదుడుకుల్లో ఉన్న సమయంలో ఈ పర్యటన జరుగుతుండటంతో ప్రాధాన్యత సంతరించుకుంది.
పుతిన్ గౌరవార్థం ప్రధాని మోడీ గురువారం రాత్రి ప్రత్యేక విందును ఏర్పాటు చేశారు. ఇక శుక్రవారం, పుతిన్ రాజ్ఘాట్ను సందర్శించిన తర్వాత, రాష్ట్రపతి భవన్లో సైనిక గౌరవం అందుకోనున్నారు. ఆ తర్వాత హైదరాబాద్ హౌస్లో జరిగే 23వ భారత్-రష్యా శిఖరాగ్ర సమావేశంలో పాల్గొంటారు. ఈ 27 గంటల పర్యటనలో ఇరు దేశాల మధ్య పలు కీలక ఒప్పందాలు కుదిరే అవకాశం ఉంది. ప్రధానంగా రక్షణ సంబంధాలను మరింత పటిష్టం చేసుకోవడం, బాహ్య ఒత్తిళ్లు ఉన్నప్పటికీ వాణిజ్యాన్ని నిరాటంకంగా కొనసాగించడం, చిన్న మాడ్యులర్ రియాక్టర్ల రంగంలో సహకారాన్ని అన్వేషించడం వంటి అంశాలపై దృష్టి సారించనున్నారు. సమావేశం అనంతరం పుతిన్ రష్యా ప్రభుత్వ ఛానెల్కు సంబంధించిన కొత్త ఇండియా ఛానెల్ను ప్రారంభిస్తారు. చివరగా, రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్ము ఇచ్చే విందులో పాల్గొని, రాత్రి 9 గంటలకు ఆయన భారత్ నుంచి తిరిగి వెళ్తారు.
ఈ సమావేశంలో అత్యంత ప్రధాన చర్చాంశం వాణిజ్య లోటు. ప్రస్తుతం భారత్-రష్యా మధ్య వాణిజ్యం 70 బిలియన్ డాలర్లు దాటినా, అందులో భారత్ ఎగుమతులు కేవలం 4.9 బిలియన్ డాలర్లు మాత్రమే. రష్యా నుంచి ముడి చమురు, బొగ్గు, ఎరువుల రూపంలో భారత్ భారీగా 63.8 బిలియన్ డాలర్ల వస్తువులను దిగుమతి చేసుకుంటోంది. దీనివల్ల వాణిజ్య లోటు 59 బిలియన్ డాలర్లకు చేరింది. ఈ లోటును తగ్గించుకునేందుకు, భారత్ నుంచి ఫార్మాస్యూటికల్స్, వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు, ఆటో విడిభాగాలు, స్మార్ట్ఫోన్లు, వస్త్రాలు వంటి వినియోగ వస్తువుల ఎగుమతులను పెంచాలని భారత వాణిజ్య మంత్రి పీయూష్ గోయల్ తెలిపారు. అలాగే అమెరికా ఆంక్షల ప్రభావం పడకుండా ఉండేందుకు రూపాయి-రూబుల్ లావాదేవీలను సులభతరం చేయడంపై చర్చిస్తారు. రష్యాలో ఉన్న నిపుణుల కొరతను తీర్చడానికి దాదాపు 70 వేల మంది భారతీయ కార్మికులు రష్యాలో ఉద్యోగాలు పొందేందుకు వీలు కల్పించే ఒప్పందంపై కూడా సంతకాలు జరిగే అవకాశం ఉంది. రక్షణ రంగంలో ఎస్-400 క్షిపణి వ్యవస్థల సరఫరాను వేగవంతం చేయాలని, అలాగే సైనిక సహకారం కోసం లాజిస్టికల్ సపోర్ట్ ఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకోవాలని భారత్ చూస్తోంది. ఈ చర్చల ఫలితం 2030 నాటికి 100 బిలియన్ డాలర్ల వాణిజ్య లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి దోహదపడుతుందని ఇరు దేశాలు ఆశిస్తున్నాయి.